Η ΑΝΑΛΗΨΗ της ΕΥΘΥΝΗΣ και στο ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ
Με την αφορμή ενός από τα πολλά θανατηφόρα τροχαία στην χώρα μας.
Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά το πέρας της ευρείας σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα με την συμμετοχή του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπεδικής και Τραυματολογίας και της Ελληνικής Εταιρίας Διαχείρισης Κρίσεων στην Υγεία, προέκυψαν συγκλονιστικά και τραγικά στοιχεία για τα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα.
Τα τελευταία πενήντα χρόνια είχαμε 120.000 νεκρούς, 350.000 ανάπηρους και 2 εκατομμύρια τραυματίες, με την Ελλάδα να κατέχει την τρίτη θέση στα θανατηφόρα τροχαία, μετά τη Ρουμανία και τη Λιθουανία.
Τα τροχαία συμβάντα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου για τους νέους από 15 έως 29 ετών, τη δεύτερη αιτία θανάτου για τις ηλικίες 5 έως 14 και την τρίτη για τις ηλικίες 30 έως 44 ετών. Μάλιστα, τα ατυχήματα που χαρακτηρίζονται 'σοβαρά' και 'θανατηφόρα' αυξήθηκαν κατά 3,8% και 8,3% αντίστοιχα, ενώ αντιθέτως τα 'ελαφρά' μειώθηκαν κατά 10,9%.
Οι αριθμοί σοκάρουν: Το α' εξάμηνο του 2016 είχαμε 378 νεκρούς, 441 βαριά τραυματίες και 6.191 ελαφρά. Μόνο στην Αττική φέτος τον Ιανουάριο είχαμε 364 τροχαία με 17 νεκρούς, 14 βαριά και 417 ελαφρά τραυματίες, ενώ τον Φεβρουάριο σε 432 τροχαία, 13 νεκρούς, 12 σοβαρά τραυματίες και 485 ελαφρά.
Η κυριότερη αιτία των τροχαίων είναι η αμέλεια των οδηγών. Η απόσπαση προσοχής του οδηγού από αιτίες όπως είναι η χρήση του κινητού τηλεφώνου, η υπερβολική ταχύτητα και η κατανάλωση αλκοόλ, είναι οι συνηθέστεροι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την πρόκληση των τροχαίων. Είναι ακόμη χαρακτηριστικό, ότι τα τροχαία αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου σε ηλικίες 19-39 ετών και το 50% αυτών οφείλεται στην κατανάλωση αλκοόλ και άλλων ουσιών.
Πρόσφατα γίναμε μάρτυρες ενός τραγικού τροχαίου ατυχήματος, στο οποίο 4 νέοι άνθρωποι σκοτώθηκαν και 3 οικογένειες καταστράφηκαν. Εντύπωση μου προκάλεσαν 2 σχολιασμοί από την πλευρά της αστυνομίας. Έγινε αναφορά στον ρόλο της οικογένειας και στον ρόλο του σχολείου με την έννοια της συμβολής τους σε μία παιδεία ασφαλούς κυκλοφοριακής αγωγής. Αυτές είναι πράγματι- αν και γενικές και κοινότυπες- σωστές επισημάνσεις. Αναφορά όμως σε αυτούς τους σχολιασμούς, σε πιθανή ευθύνη της αστυνομίας, δεν υπέπεσε στην αντίληψή μου. Δηλ. αναφορά στις ευθύνες μιας υπηρεσίας που εκ του νόμου έχει ορισθεί να ελέγχει την τήρηση των κανόνων για ασφαλή κυκλοφορία δεν υπήρξε. Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι για να λυθούν τα προβλήματα πρέπει ο κάθε πολίτης να έχει και έναν αστυνομικό να τον ελέγχει.
Όμως πιστεύω ότι κάποια στιγμή πρέπει να αντιληφθούμε ότι για αυτά τα τραγικά κοινωνικά φαινόμενα την ευθύνη δεν την έχουν μόνο οι άλλοι , αλλά την έχουμε όλοι μας. Όταν ο καθένας από την θέση ευθύνης του εντοπίσει πως μπορεί να βελτιώσει τον δικό του ρόλο, τότε τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα. Όσο ο ένας ρίχνει τις ευθύνες στον άλλο τότε τα πράγματα θα χειροτερεύσουν. Αν όμως ο κάθε πολίτης, κάθε υπηρεσία, αναλαμβάνουν τις δικές τους ευθύνες και προσπαθούν να είναι όλοι σωστοί στους ρόλους τους και στις ευθύνες τους, τότε και μόνο θα μπορέσουμε όλοι να γίνουμε καλύτερα και να δρούμε προληπτικά σε δυσλειτουργικές συμπεριφορές.
Η αστυνομία μπορεί και αυτή να κάνει κάτι προληπτικά για να μην συμβούν τα ατυχήματα. Να αντιμετωπίσει τις αιτίες που αναφέρονται στις έρευνες. Κινητά, αλκοόλ, υπερβολική ταχύτητα κ.λπ.
Στο σχολείο πράγματι γνωρίζω ότι γίνονται μεγάλες προσπάθειες στην διαμόρφωση μίας σωστής κουλτούρας κυκλοφοριακής αγωγής. Σίγουρα μπορούν να γίνουν περισσότερες προσπάθειες. Με τον ίδιο τρόπο και η οικογένεια προσπαθεί από την πλευρά της όσο μπορεί. Όμως πόσο μπορεί να αποδώσει η δουλειά του σχολείου όταν τα παιδιά στους δρόμους βιώνουν συμπεριφορές τελείως αντίθετες από αυτά που τους εκπαιδεύουν στο σχολείο; Πολλές φορές και από τους ίδιους τους γονείς. Αναφέρομαι σε χρήση κινητών κατά την οδήγηση, παιδιά καθήμενα σε μπροστινά καθίσματα, χωρίς ζώνες, έλλειψη σεβασμού των πεζών, κατάληψη πεζόδρομων και πεζοδρομίων από αυτοκίνητα και μηχανάκια και τόσα άλλα.
Στην ‘ΠΡΟΤΑΣΗ’ γνωρίζουμε ότι η αλλαγή δυσλειτουργικών συμπεριφορών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρέπει να αλλάξουν τα στερεότυπα που τις διαιωνίζουν. Πρέπει να εκπαιδευτούμε να συνεργαζόμαστε και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον, αλλά πρώτα και κύρια ο καθένας μας να αναλαμβάνει την ευθύνη της θέσης του, την οποία πρέπει να την υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Καλές προσπάθειες μόνο. Φτάνει να ξεφύγουμε από την λογική ότι για όλα τα στραβά φταίνε κάποιοι άλλοι αλλά όχι εμείς.
Βασίλης Πασσάς- Ιατρός
Επιστημονικά Υπεύθυνος της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ»
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ την Κυριακή 12 Μαρτίου 2017