Πάτρα, 26 Ιουνίου 2023
26η ΙΟΥΝΗ Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών.
«Σε ανοδική τροχιά η εξάρτηση από τα ναρκωτικά».
Η έκθεση της υπηρεσίας της ΕΕ για τα ναρκωτικά (Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας-EMCDDA) που εδρεύει στη Λισαβόνα, αναφέρει πως η κλίμακα και η πολυπλοκότητα της παράνομης παραγωγής ναρκωτικών στην Ευρώπη αυξάνεται και πως οι χρήστες είναι τώρα εκτεθειμένοι σε ένα μεγαλύτερο εύρος ψυχοδραστικών ουσιών. Τα προβλήματα των παράνομων ναρκωτικών μπορούν να βρεθούν σε ολόκληρη την κοινωνία.
Η αύξηση της παραγωγής ναρκωτικών ουσιών σε ποσότητα αλλά και σε διαφορετικά είδη ναρκωτικών (μεταξύ των οποίων και τα συνθετικά), μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι για να υπάρχει αυξημένη παραγωγή υπάρχει και αυξημένη ζήτηση στις Ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και στην χώρα μας.
Μετά από μία διαδρομή της ΠΡΟΤΑΣΗΣ 35 χρόνων στον χώρο της πρόληψης τα στοιχεία δεν μας ξαφνιάζουν. Το αντίθετο συμφωνούν και με τις δικές μας διαπιστώσεις για τον απλούστατο λόγο ότι όταν το κοινωνικό πλαίσιο το οποίο ευθύνεται για την ανάπτυξη εξαρτητικών συμπεριφορών δεν αλλάζει (μάλλον επιδεινώνεται), τότε είναι αναμενόμενα αυτά τα αποτελέσματα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα.
Το σχολείο μας δεν λειτουργεί ως σχολείο πρόληψης και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της πλειοψηφίας των στελεχών πρόληψης και σημαντικής μερίδας των εκπαιδευτικών, το εκπαιδευτικό σύστημα, με ακέραια την ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας δεν είναι προσανατολισμένο στην διαμόρφωση ανεξάρτητων και ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων. Στηρίζεται στην λογική μίας αμφισβητούμενης προσπάθειας στείρας αλλά και ελλιπούς γνώσης, λειτουργεί ατομικά και ανταγωνιστικά. Οι εκπαιδευτικοί στερούνται της δυνατότητας να λειτουργήσουν με φαντασία, όραμα και δημιουργικότητα. Είναι υποχρεωμένοι να λειτουργούν σε ένα καθεστώς αγκυλωμένης και αναποτελεσματικής γραφειοκρατίας. Οι ηγεσίες των αρμόδιων υπουργείων αρνούνται να κατανοήσουν ότι αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα έχει σοβαρές ευθύνες για τις αρνητικές συμπεριφορές που καταγράφονται στο σχολικό περιβάλλον. Οι εξαρτήσεις, ο σχολικός εκφοβισμός, η αύξηση της βίας αλλά και ηπιότερες όμως εξ ίσου καταστροφικές, όπως η βαθμοθηρία, ο ανταγωνισμός, ο μιμητισμός, η μεροληψία, η αδικία, ο ρατσισμός….. βρίσκουν έδαφος να αναπτύσσονται και να εξαπλώνονται.
Στο Υπουργείο Παιδείας προσπαθούν να λύσουν σημαντικά κοινωνικά θέματα με τα ίδια «παλιά ρούχα» που λειτουργεί το βασικό εκπαιδευτικό σύστημα. Εισαγάγουν νέα μαθήματα π.χ. εργαστήρια δεξιοτήτων ζωής, με τα οποία φιλοδοξούν να ενισχύσουν τους μαθητές χωρίς όμως να αλλάζει το βασικό εκπαιδευτικό σύστημα. Όσο αυτή η αντίφαση διαιωνίζεται μην προσδοκούμε θετικά αποτελέσματα στον τομέα της πρόληψης.
Ανάλογη είναι η εικόνα στην οικογένεια αλλά και στην υπόλοιπη κοινωνία. Τα προβλήματα της νέας γενιάς δεν είναι νέα. Είναι τα καθημερινά προβλήματα της κοινωνίας των ενηλίκων που τους τα καθρεφτίζουν οι νέοι, συνεπείς σε αυτό που είπε η Γαλάτεια Καζαντζάκη, «Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω».
Ας παρατηρήσουμε για παράδειγμα συμπεριφορές γονιών σε σχολικούς αγώνες παιδιών αλλά και σε πρωταθλήματα νέων. Η αρνητική συμπεριφορά της κερκίδας των γονιών συμβάλλει στην διαμόρφωση αρνητικών συμπεριφορών των παιδιών.
Όσο λοιπόν οι σχολικές κοινότητες, ο αθλητισμός, τα ΜΜΕ, το κοινωνικό περιβάλλον, η πολιτική συμπεριφορά των κομμάτων, συνεχίζουν να λειτουργούν με έναν τρόπο που ευνοεί τις εξαρτητικές συμπεριφορές, μην ελπίζουμε σε συλλογικές αλλαγές. Καμία σωματική, ψυχική η κοινωνική νόσος δεν θεραπεύεται αν δεν αντιμετωπιστούν οι αιτίες που τις δημιουργούν. Όσο και αν δίνουμε «φάρμακα» για τα συμπτώματα η κατάσταση δεν αλλάζει.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ανάλογη πολιτική ακολουθεί στον χώρο της πρόληψης και ο ΟΚΑΝΑ. Ο φορέας αυτός λόγω της φύσης του και της ευαισθησίας του για το αντικείμενο των εξαρτήσεων θα έπρεπε να πρεσβεύει τέτοιες κοινωνικές αλλαγές ώστε να δίνεται η δυνατότητα να αντιμετωπιστούν οι αιτίες της εξάρτησης. Δυστυχώς ακολουθεί μία πολιτική απαξίωσης μίας πολυετούς ποιοτικής εργασίας των στελεχών πρόληψης η οποία είχε αποδώσει καρπούς. Έχει δε διαμορφώσει μία αυταρχική , γραφειοκρατική διαδικασία που στοχεύει στην αύξηση ποσοτικών στοιχείων για πολιτική εκμετάλλευση αδιαφορώντας για την ύπαρξη ουσιαστικών αποτελεσμάτων. Μια παρόμοια τακτική ακολουθεί ο ΟΚΑΝΑ και με τα δίκτυα των φορέων των τοπικών κοινωνιών που στηρίζουν τις επιστημονικές ομάδες των Κέντρων πρόληψης με τον ρόλο των μελών των Διοικητικών Συμβουλών.
Τέτοιες πολιτικές είναι τροχοπέδη στις προσπάθειες αλλαγών για την αντιμετώπιση μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων. Όσο δεν επιτρέπεται οι εκπαιδευτικοί, τα στελέχη πρόληψης, οι εκπρόσωποι των φορέων των τοπικών κοινωνιών να έχουν λόγο, να εμπνέονται, να λειτουργούν με όραμα και δημιουργικότητα, τόσο χειρότερες διαπιστώσεις για το πρόβλημα των ναρκωτικών και όχι μόνο, θα ακολουθήσουν .
Μπορεί να ακούγεται ουτοπικό, αλλά η ελπίδα μας εναποτίθεται σε όσους βρίσκονται στην βάση της κοινωνικής πυραμίδας και συνεχίζουν να ελπίζουν και να οραματίζονται μία καλύτερη κοινωνία. Αυτοί μπορούν να αντισταθούν και να πείσουν τις πολιτικές ηγεσίες να δεχθούν αλλαγές των πολιτικών τους στο εκπαιδευτικό σύστημα και στην πρόληψη. Μόνο τότε ελπίζουμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα.
Το ΔΣ και η Ε.Ε. της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ
Επισκεφθείτε το κανάλι του Δικτύου στον παρακάτω σύνδεσμο για να παρακολουθήσετε το βίντεο με το μήνυμα της Πρόληψης για την 26η Ιουνίου Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκώτικών:
